Forum Tłumaczy Literatury

28 03 2024

29. lutego mieliśmy przyjemność uczestniczyć w warsztatach tłumaczeniowych organizowanych przez panią Elżbietę Janotę – tłumaczkę literacką języka angielskiego. Warsztat nosił tytuł Języki czarnych społeczności w przekładzie na polski i był (po serii spotkań, w których uczestniczyliśmy w grudniu -> nasza relacja (link) zorganizowany w ramach Forum Szkół Tłumaczy Specjalistycznych Literatur Obcojęzycznych przez TEPIS i STL, serii spotkań, w których już mieliśmy okazję uczestniczyć : (nasza relacja https://knpl.ils.uw.edu.pl/forum-szkol-tlumaczy-literatur-obcojezycznych/)

Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji pani Janoty, na temat tłumaczonych przez nią autobiografii Mai Angelou. Tłumaczka podzieliła się z nami wyzwaniami, które napotkała podczas pracy, oraz zastosowanymi rozwiązaniami. Pokazywała nam również przykłady analogicznych problemów w innych książkach, przełożonych przez innych tłumaczy.

Pani Janota zwróciła nam uwagę na to, że kiedyś języki czarnych społeczności tradycyjnie się archaizowało, stylizowano na wiejskość. No właśnie, języki, ponieważ ważne jest, żeby stworzyć języki (socjolekty, idiolekty) a nie jeden język. Języki takie muszą się odróżniać od języka standardowego, ale nie przesadnie: celem jest naturalne brzmienie, a nie przykucie uwagi. W takim przekładzie zwraca uwagę gramatyka, oraz niestandardowa wymowa, czyli tak zwany w translatoryce eye-dialect.

Opowiadając o książkach Angelou, które tłumaczyła, pani Janota wskazywała na problematykę wstydu wyrażaną zarówno bezpośrednio, jak i przez subtelne zabiegi językowe. Przy przekładzie stosowała język poprawny, a nie błędny czy gorszy, starała się oddać naturalność dialogów, unikała przerysowania i bawiła się idiolektami. Szalenie pouczająca prezentacja. / Ola